Các nguyên tử nặng sắp va chạm tại LHC

Cỗ máy va chạm hạt mạnh nhất thế giới đang nỗ lực cho các hạt ion nặng chuyển động điên cuồng để khảo sát những micro giây đầu tiên của vũ trụ.

Máy Va chạm Hadron Lớn tại CERN, gần Geneva, đã đáp ứng mục tiêu 2010 của nó với số lượng va chạm proton. Nó sắp cho các ion chì va chạm vào nhau trong tháng 11 tới.

Một nam châm solenoid siêu dẫn tại CERN.

“Đó là một trong những bước tiến lớn nhất mà bất kì cỗ máy va chạm nào từng thực hiện so với máy tiền nhiệm của nó, có lẽ là lớn nhất trong lịch sử”, theo lời John Jowett, trưởng nhóm điều hành ion nặng tại LHC. Khi các ion trên lao vào nhau, chúng sẽ tạo ra một quả cầu lửa gồm các quark và gluon cấu tạo nên các proton và neutron. Năng lượng va chạm đó sẽ bỏ xa năng lượng thu được bởi cỗ máy giữ kỉ lục hiện nay, Máy Va chạm Ion Nặng Tương đối tính (RHIC) tại Phòng thí nghiệm quốc gia Brookhaven ở New York.

Trái với sự trông đợi ban đầu, các va chạm RHIC cho thấy các hạt trong món súp quark và gluon hành xử như thể chúng ở trong một chất lỏng. Sẽ thật thú vị khi chứng kiến xem hành trạng này có xuất hiện tại các nhiệt độ cao hơn của LHC hay không, theo lời nhà nghiên cứu Peter Steinberg ở Brookhaven.

Nguồn: New Scientist